Anket Teknikleri: Artıları ve Eksileri
Günümüzde anketlerin pek çok çeşidi ve kullanım alanı bulunmaktadır.
Anketlerin günümüzde önemli bir referans noktası olmasının birçok sebebi vardır. Anketler, araştırmacıların çözümler yaratmasına, tartışmalar başlatmasına ve insanların karar alma aşamalarına yardımcı olur. Konuların derinlemesine incelenmesini sağlar.
Aklınıza gelebilecek hemen hemen her konuyu derinlemesine analiz edebilmek için kullanabileceğiniz farklı anket yöntemleri bulunmaktadır. Başarılı sonuçlar almak için ihtiyacınıza yönelik uygun anket yöntemini seçmek önemlidir.
Bu yazımızda araştırmacıların geçmişten günümüze en çok kullandığı anket yöntemlerini en temel şekilde inceleyeceğiz.
1. Röportajlar
Geçmişte en sık kullanılan anket çeşiti olan röportajlar günümüzde çok fazla tercih edilmiyor. Bunun sebebi gelişen teknoloji sayesinde artık kilometrelerce uzaktaki katılımcıyla saniyeler içerisinde çevrimiçi görüşmeler sağlayabiliyor olmamız diyebiliriz. Her ne kadar günümüzde daha az tercih edilse de, anketlerde röportaj kullanımı diğer anket çeşitlerine kıyasla bazı avantajlar barındırmakta ve belli bir amaca hizmet etmektedir.
Araştırmayı online olarak veya başka bir yöntem ile gerçekleştiğinizde katılımcının sorulara yanlış bilgi verip sizi yanıltması olasılığı her zaman bulunmaktadır bu olasılık da araştırmanızın sonucunu doğrudan veya dolaylı olarak etkiler. Ancak yüz yüze yapılan görüşmelerde katılımcı sizi yanıltmaya çalışsa bile bunu fark etme ihtimaliniz daha fazladır.
Araştırma sırasında, katılımcının sadece söylediklerine değil jest mimik, ses tonu ve genel olarak davranışlarını gözlemlemeniz de oldukça önemlidir. Röportaj yöntemi kullanarak katılımcıyla daha yoğun iletişim kurabilir, konudan uzaklaşmasının önüne geçebilir, anlık kararlar ile derinlemesine sorular sorabilir ve bu yönde daha kontrollü sonuçlar elde edebilirsiniz.
Genellikle röportaj esnasında süreç video veya ses kaydına alınır. Verilen cevapların jest mimik, ses tonu ve davranışlarıyla beraber ele alınıp cevapların doğruluğu kontrol edilebilir. Bu sayede araştırmanızda elde ettiğiniz verilerin güvenilirliği ve doğruluğu daha da artacaktır.
2. Odak Grup
Odak grup bir diğer bilinen adı ile Focus gruplar birden fazla katılımcı ile yüz yüze görüşerek yapılır. Grup küçük ama bir o kadar da çeşitlidir. Görüşme bir moderatör tarafından yürütülür.
Bu araştırma yönteminde amaç, bir grup insanın, tanıtımı yapılan bir ürün & hizmete veya bir konu başlığına karşı verdikleri tepkiyi ölçmektir. Bir arada bulunan insanların birbirinin görüşleri hakkındaki fikir ve yorumları, tartışmaları araştırmacıya çeşitli segmentasyonda veri kazandırır. Moderatör süreç boyunca notlar tutmalıdır.
Odak gruplar, aynı röportajlar gibi birebir etkileşimler olduğu için fazla maliyete sebep olabilirler. Moderatör ödemesi haricinde katılımcıları teşvik etmek amaçlı onlara hediye çeşitleri sunulmalı ve her bir katılımcının kişisel bilgilerinin güvence altında olduğu aktarılmalıdır.
Odak gruplarda en önemli konulardan biri araştırmacının uzmanlığı ve grubu yönetme becerisidir. Grubun konudan sapmasını, her bir katılımcının sesinin duyulmasını sağlamalı ve onları yönlendirmeden objektif bir tutum sergilemesi önemlidir.
3. Pop-up Anketler
İnternet üzerinden kullanılan web sitesi veya uygulamalarda açılan “pop — up” adı verilen geri bildirim formudur. Pop up anketler, ziyaretçilerinizden direkt geri bildirim almanızı onların, davranışlarını ve motivasyonlarını anlamanızı sağlar. Bu anketler kullanıcının aksiyon alması adına sayfa da dikkat çekecek şekilde ortaya çıkar. Önemli olan, ziyaretçinin sayfadaki deneyimine zarar vermeden dikkatini çekecek bir widget eklemesi sağlamak ve bu eklemeyi sayfa içerisinde doğru konumlandırmaktır.
- Pop — up anketleri kullanıcılarınızı anlamanıza,
- Ziyaretçileri yeni potansiyel müşterilere çevirmenize,
- Tasarımsal süreçlerinizin ziyaretçi açısından değerlendirilmesine,
- Yeni iş fırsatları oluşturmanıza,
- Satın alım süreçlerinize ve diğer pek çok alanda iyileştirmeler sağlamanıza yardımcı olur.
- Radio butonları, checkbox soruları veya metin yanıtları gibi soru türleri yaygın olarak kullanılır.
4. Telefon Anketleri (Bilgisayar Destekli Telefon Anketi)
Telefon anketleri sağlanırken bilgisayar destekli CATI (Bilgisayar Destekli Telefon Anketi) yazılımı kullanılarak görüşmeler gerçekleşir.
Günümüz insanlarının yoğun temposunu ve gençler arasında popülerliği giderek azalan telefon görüşmesi yapmayı sevmeme trendini birlikte değerlendirecek olursak zaman faktörü bu yöntem üzerinde negatif bir etki oluşturuyor diyebiliriz.
Bu yöntemin avantajları ise araştırmada görüşme sağlanması zor olabilecek kullanıcılarla hızlı iletişime geçilir ve her bölümünü anlık olarak online takip imkanı sunar. CATI araştırması araştırmacıların araştırma kapsamında gerçekleştirdikleri telefon görüşmelerini, canlı veya kayıttan dinleyebilme avantajı sağlar bu sayede ilerleyen periyotlarda kayıtlar tekrar dinlenebilir.
Bu yöntem çoğunlukla müşteri memnuniyeti araştırması, kurum algısı ve itibar araştırması, çalışan memnuniyeti, rakip analizleri, gizli müşteri araştırmaları, birçok piyasayla ilgili segment araştırması ve reklam araştırmalarında tercih edilmektedir.
5. Çağrı Sonrası Anketleri
Çağrı sonrası anketleri genellikle telefon görüşmelerinden sonra yapılır. IVR (Interactive Voice Response) veya etkileşimli sesli yanıt sistemi ile gerçekleşir. Müşteriler sorulara telefonlarında söylenilen butonları kullanarak cevap verir ve bunlar sistem üzerinde kaydedilir. Eğer açık uçlu bir soru bulunuyorsa müşteri sesli yanıt sistemiyle cevap verir ve aynı şekilde sistem bunu da veri olarak saklar. IVR (Interactive Voice Response) anketleri genellikle müşterinin almış olduğu ürün veya hizmetlerde memnuniyetlerini ölçümlemek için kullanılır.
Örneğin müşterisi olduğunuz telefon operatörünüzle görüşme yaptıktan sonra bir süre hatta kalmanızı, ardından anket sorularına katılmanızı sizden talep edebilirler.
Çağrı sonrasındaki anketler genellikle NPS (Net Promoter Score) anketleri ya da müşteri memnuniyet (CSAT) anketleridir. CSAT anketleri temsilci kişiler veya iletişim merkezlerini kapsar. NPS anketleri ise görüşmecinin ürün veya hizmet aldığı marka ile ilgili düşüncelerini aktarır.
6. Panel Araştırmaları
Panel anketleri kişilerin duyguları, düşünceleri, tutumları dahil olmak üzere zaman içindeki değişimlerini ölçümleyen boylamsal bir çalışmadır. Ankete katılanlar tüketiciler, beyaz & mavi yakalar, hastalar, seçmenler ve daha pek çok kişi olabilirler.
Kişiler, anketi gerçekleştiren bir firmaya kaydolarak anket katılımcısı olmayı kabul eder. Ardından, gerçekleştirilecek çalışmalarda demografik verilerini firma ile paylaşırlar. Ankete göre bu bilgi bir kez veya birden çok kez paylaşılabilir.
Panel anketlerine katılım gerçekleştiren hedef kitle ile hafta, ay, yıl gibi çeşitli periyotlarda anket birçok kez tekrar edilir. Böylelikle kişilerin ürün/hizmet veya marka ile ilgili tutumlarının ne şekilde değişime uğradığı bilgisi edinilir. Araştırmaya katılanlar cinsiyet, yaş, gelir, meslek gibi pek çok kritere göre filtrelenebilir.
Bunun yanı sıra firmalar yönetimsel performansı, yeni politikalara karşı tutumları öğrenmek veya çalışan motivasyonunu incelemek hedefi ile de panel anketleri yapılabilir.
7. Posta Anketleri
Posta anketleri teknoloji henüz bu kadar gelişmemişken kullanılan eski bir anket çeşididir. Araştırma katılımcılarının konumlarına göre coğrafi olarak şekillenen bir dağıtım gerçekleşir. Katılımcılara posta yoluyla ulaşan anketler adreslerine teslim edilir. Bu kişiselleştirilmiş anket yöntemi sayesinde katılımcı kendisini daha özel hissedip ayağına kadar gelen anketi tamamlama eğiliminde daha yüksek katılım gösterebilir.
Günümüzde ise kitlelerin internete erişiminin kolaylaşması ile posta anket deneyimleri dönüşüm göstererek yerini e-posta anketlerine bırakıyor. E-posta anketleri tıpkı posta anketlerindeki gibi kişiselleştirmenin ön planda olduğu ve katılımcıların hızlı geri dönüş sağladığı anket yöntemlerinden biri olmasıyla beraber bütçe dostudur ve kullanımı oldukça yaygındır.
E-posta anketlerini hazırlarken anket uzunluğuna, doğru call to action eklemelerine ve içeriğe dikkat edilmelidir. Soruların uzunluğu ve soru sayısındaki artış katılımcının anketi verimli bir şekilde tamamlamamasına neden olabilir.
8. Kiosk (Tablet Tabanlı) Anketleri
Bu anketler, fiziksel bir alanda yer alan bir bilgisayar & tablet tabanlı ekran üzerinden gerçekleşir. Alışveriş mağazalarında, hastanelerde, lokantalarda ve kafelerde veya iş veya konaklama yerlerinde bu yöntem ile karşılaşabilirsiniz.
Kiosk (tablet tabanlı) anketleri müşterinin satın alma veya iletişim sonrasında anlık geri bildirim yapması sonucu veri elde edilmesini sağlar.
Kiosk (tablet tabanlı) anketleri anlık müşterinin geri bildirimini alır, müşteriye katılımından ötürü teşekkür eder ve daha sonrasında bir sonraki müşterinin katılımı için sistemini resetler. Anlık veri toplanmasından dolayı veriler görece güvenilirdir, fakat katılımlar iyi gözlemlenmeli ve bir kişinin birden fazla katılım göstermesi ya da rastgele katılımların önüne geçilmelidir.
9. Çevrimiçi (Online) Anketler
Çevrimiçi anketler günümüz gelişen teknolojisi sayesinde en çok tercih edilip kullanılan anket çeşitleridir. Hedef kitlenizi, kriterlerinizi ve araştırma metodolojinizi araştırmanızdaki hedefe göre özelleştirebilirsiniz. Birçok çevrimiçi anket reklam üzerinden, e-posta yolu ile, sosyal medya veya web sayfaları üzerinden hızlıca paylaşılabilir ve hedeflenen kitleye kolayca ve hızlıca ulaşabilir.
Gelişen teknoloji sayesinde birçok insanın internete ulaşımı bu yöntemin daha geniş kitlelerce kullanılmasına olanak sağladı. Öğrencilerin okul ortamlarında, ev hanımlarının gündelik hayatlarında veya çalışan insanların işe gidip gelirken kullandığı ulaşım araçlarında bile sunulan çevrimiçi (online) anketlerle karşılaşabilirsiniz. Çevrimiçi anketler aynı zamanda bütçe dostudur. Herhangi bir hata halinde geri dönüşü oldukça kolaydır. Veriler gerçek zamanlı takip edilebilir. Erişilebilirliği sayesinde araştırmaların kullanıcılara ulaştırılması çok daha hızlıdır. Ayrıca, birçok çevrimiçi anket aracı, bütçe dahilinde raporlamalar ile anket verilerinin derinlemesine analizini de sağlar. Bu da anketi tamamladıktan sonra daha fazla bilgi için ek bir araştırma yapmaktan, fazla harcamalardan ve en önemlisi zamanınızdan tasarruf etmenizi sağlar.
Farklı anket çözümlerini incelemek ve ilk anketinizi Pollective’de oluşturmak için hemen giriş yapın ya da sorularınız için iletisim@pollective.com.tr adresine yazın.